گلستان بنا به گفته مدیرکل هواشناسی همچنان درگیر خشکسالی بسیار شدید است. میزان بارشها نسبت به متوسط بلندمدت کاهش یافته و وضعیت آبدهی رودخانهها و سدها نیز نگرانکننده است.
از سوی دیگر چالش بسیار بزرگ در گلستان کاهش شدید ذخیره آبخوانهای عمیق و کمعمق استان است؛ آنطور که آمارها نشان میدهد تا پایان خردادماه امسال کاهش ۲۵۷ میلیون مترمکعبی در این بخش ثبت شده که آثار آن در بخش شرب و کشاورزی غیرقابل انکار است.
موضوع از جایی اهمیت بیشتری مییابد که آب شرب مردم گلستان تقریبا به طور کامل وابسته به آبهای زیرزمینی است و کاهش ذخیره آبخوانها سبب ایجاد چالش و حتی بحران شده و خواهد شد.
به سبب تغییرات اقلیمی و همچنین الگوی نامناسب کشت و هم چنین بهرهوری پایین آب در بخش کشاورزی و رعایت نکردن الگوی صحیح مصرف، سالهاست که با چالش جدی کم آبی مواجه است.
همچنین با توجه به اینکه تقریبا همه آب شرب موردنیاز گرگان از چاهها تامینمیشود، قطعی مستمر برق در سال قبل ، کار را برای تامین آب دشوارتر کرده بود. شهروندان گرگانی خوب به خاطر دارند که در برخی مناطق آب شرب مردم نه ۵ ساعت و ۱۰ ساعت بلکه یک شبانهروز و بیشتر هم در آن ایام قطع میشد و با وجود همه تلاشهایی که دستگاههای ذیربط انجام میدادند اما مشکل همچنان به قوت خود باقی بود.
یکی از مهمترین دلایل بروز اتفاقات سال گذشته کم توجهی دولت های قبل به مشکلات اعتباری پروژههای آبرسانی در استان گلستان بود.
تزریق قطرهچکانی اعتبارات، دردی را دوا نمیکرد. آمارها نشان میدهد که با وجود مشکلات شدید کمآبی در گرگان اما دولت وقت در سال ۹۵ تنها ۴ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرحهای آبرسانی به گرگان اختصاص داده بود که این مبلغ سال بعد از آن (۱۳۹۶) به ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان کاهش یافت. تا سال ۹۹ اعتبارات آبرسانی به گرگان حتی به ۹ میلیارد تومان هم نرسید، این در حالی است که خرید زمین، حفر، تجهیز و نصب منصوبات یک حلقه چاه در شرق گرگان و احداث خط انتقال آن حدود ۱۳ میلیارد تومان هزینه داشته است. در کنار خشکسالی شدید، بیعملی دولت هم بحران کمآبی را در گلستان و به تبع آن در گرگان تشدید کرد.
اما از اواسط سال ۱۳۹۹ تلاشهای شرکت آب منطقه ای برای تامین اعتبارات آبرسانی از طریق وزارت نیرو ، استانداری ، نمایندگان مجلس و سازمان مدیریت و برنامه ریزی سرعت بیشتری یافت و در سال ۱۴۰۰ قبل و بعد از سفر رئیس دولت سیزدهم به گلستان ۲۲۶ میلیارد تومان اعتبار برای طرح آبرسانی گرگان که برعهده آب منطقهای گلستان قرار داشت، مصوب شد که ۲۱۳ میلیارد تومان آن اختصاص پیدا کرد.
این اعداد را مدیرعامل شرکت آب منطقهای گلستان اعلام کرده و میگوید: سال ۹۷ مجموع اعتبارات برای طرح ابرسانی به شهر گرگان ۸.۵ میلیارد تومان بود که سال ۹۸ و ۹۹ به ترتیب ۶.۸ و ۷.۳ میلیارد تومان بود. طبیعی است که با این اعتبارات اندک، نمیشد کار خاصی انجام داد اما از اواسط سال ۱۳۹۹ ، پیگیریهای بسیاری برای جذب اعتبارات آغاز شد و در نهایت سال گذشته، قبل و بعد از سفر رئیس جمهور به استان در اسفندماه ۲۲۶ میلیارد تومان اعتبار ابلاغ شد.
هرچند بخش عمدهای از اعتبارات شب عید ۱۴۰۱ ابلاغ شد اما آنطور که " سیدمحسن حسینی" گفته، شرکت آب منطقهای قبل از ابلاغ و تخصیص این اعتبارات، بخشی از پروژهها را آغاز کرده بود که با اختصاص اعتبارات، کارها سرعت خوبی پیدا کرد.
او با بیان اینکه بخشی از پروژهها در طرح آبرسانی گرگان در میانه راه قرار دارد، میگوید: دهم تیرماه امسال یک مخزن ۲۰ هزارمترمکعبی در گرمابدشت و ۵ کیلومتر خط انتقال آن به بهرهبرداری رسید که افتتاح این مخزن ۲۰ درصد به ظرفیت ذخیره سازی آب شرب گرگان افزود و افتتاح این خط، ظرفیت انتقال آب از محدوده شرقی به شهرگرگان را از ۴۵۰ لیتر به ۷۵۰ لیتر بر ثانیه افزایش داد.
نکته جالب توجه این است که چاههای فعلی و چاههایی که قبلا شرکت آب منطقه ای و شرکت آب و فاضلاب در شرق گرگان حفر کرده و در حال حفر هستند ، سرجمع ۷۵۰ لیتر بر ثانیه آب ندارد و این کار میتواند تا دستکم چندسال آینده، بخشی از نیاز شهر گرگان را برطرف کند.
مدیرعامل آب منطقهای گلستان ادامه میدهد: تقریبا همزمان با عید قربان ۲ حلقه و همزمان با عید غدیر ۱ حلقه چاه دیگر آمادهسازی و آماده بهره برداری شد و ۶۵ لیتر برثانیه به ظرفیت تامین آب گرگان اضافه شد و همزمان حفاری و تجهیز ۸ حلقه چاه دیگر نیز در دستور کار قرار گرفته است. از این تعداد حفر ۶ حلقه چاه به اتمام رسیده و عملیات آزمایش پمپاژ ، تجهیز ، برقرسانی و اتصال به شبکه آنها در حال انجام است و تلاش ما این است تا در روزهای آینده این چاهها به شبکه آبرسانی گرگان افزوده شود که حدود ۱۱۰ لیتر بر ثانیه بر ظرفیت آبرسانی اضافه خواهد شد و ۲ حلقه چاه در مرحله حفاری قرار دارد.
برآوردها حاکی از این است که بهره برداری از این ۸ حلقه چاه جدید به همراه ۳ حلقه در حال تجهیز در شرق گرگان ، میتواند ۲۲۰ لیتر بر ثانیه بر ظرفیت آبرسانی به شهر گرگان اضافه کند و به ۷۵ لیتر بر ثانیه ای که در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ با افتتاح ۳ حلقه چاه ، یک مخزن و یک ایستگاه پمپاژ به ظرفیت تامین اضافه شد، افزوده گردیده و ظرفیت تامین را افزایشی ۳۰۰ لیتر در ثانیه ای دهد ، ضمن اینکه ظرفیت مخازن شهر گرگان نیز از سال گذشته تاکنون از ۸۶ هزار مترمکعب به ۱۰۸ هزارمترمکعب رسیده که آثار آن را در روزهای داغ مردادماه خواهیم دید.
حسینی گفته علاوه بر اقدامات انجام شده ، خط انتقال دیگری در حال احداث است که ۶۰۰ لیتر بر ثانیه بر ظرفیت عبوری آب از مناطق شرقی گرگان اضافه خواهد کرد و با احتساب خط انتقالی که اخیرا به بهرهبرداری رسیده، ظرفیت انتقال آب به گرگان به ۱۳۵۰ لیتر در ثانیه میرسد. همچنین فراخوان احداث دو مخزن دیگر به همراه یک ایستگاه پمپاژ نیز داده شد که به ثمر نشستن این اقدامات میتواند بخش قابل توجهی از مشکلات آب شرب شهر گرگان را در سالهای آتی برطرف کند.
اقدامات جهادی که از سال گذشته در دستور کار شرکت آب منطقهای قرار گرفته، به همراه هماهنگی های قابل توجه یک سال اخیر بین ۴ شرکت زیرمجموعه وزارت نیرو در استان شامل شرکت آب منطقه ای، شرکت آب و فاضلاب، شرکت برق منطقه ای و شرکت توزیع نیروی برق، سبب شد بهار و اولین ماه از تابستان را در گرگان با کمترین مشکل و افت فشار و قطعی آب پشت سر بگذاریم و در ماههای آینده نیز با وارد مدار شدن چندین حلقه چاه و افتتاح مخازن، پیش بینی میشود تابستان کم دردسری را طی کنیم.