" سیلاب شهری" از طرفی به عنوان یکی از منابع آب قابل احیا و با ارزش در بسیاری از نقاط خشک و نیمه خشک جهان مطرح است و از طرف دیگر سیلهای شهری و بویژه تند سیلابها که بسیار سریع و مخرب عمل می کنند ، بسیاری از شهرهای جهان را تهدید کرده و موجب ایراد خسارات مستقیم و غیر مستقیم می شود.
در استان گلستان ۳۵ شهر وجود دارد که نیمی از جمعیت استان یعنی جمعیتی بالغ بر 1 میلیون نفر (53 درصد جمعیت استان) در آنها ساکنند و از غالب آنها رودخانه هایی عبور می کند ( 650 کیلومتر از رودخانه های استان در مجاورت شهرها و روستاها جریان دارد .) ، لذا توجه بیشتر به مقوله "مدیریت سیلاب شهری" ضرورتی بدیهی ، فوری و دقیق به شمار می آید .
در گفتگویی با مهندس سید محسن حسینی مدیر عامل شرکت آب منطقه ای گلستان، موضوع سیلاب شهری در گلستان بررسی شده است.
????توجه به وقوع بارش های رگباری شاهد آبگرفتگی معابر درون و برون شهری هستیم که بعضاً این آبگرفتگی در مجاورت پل ها و رودخانه ها رخ می دهد.دلایل آن چیست؟
????عوامل اصلی وقوع سیلاب ، دو پدیده به نام های "شدت" و "مدت" بارش هستند. زمانی که "شدت بارش" باران بیش از حد معمول باشد و یا بارش باران بیش از حد معمول "تداوم" یابد و یا هر دو پدیده یادشده توامان اتفاق بیفتد ، امکان وقوع سیل بسیار بالا است.
عوامل تشدید کننده ای هم مانند عایق شدن سطوح آبگیر ، پلهای نامناسب، انسداد سطح مقطع رودخانه ها و مسائلی از این دست موجب افزایش خسارات سیل در شهرها می شود.
????برای جلوگیری از بروز این آبگرفتگی ها چه راهکارهایی از سوی آب منطقه ای گلستان در دستور کار بوده و برای شناسایی این رودخانه ها تاکنون چه اقداماتی انجام داده اید؟
????️در استان گلستان 35 شهر وجود دارد که نیمی از جمعیت استان یعنی جمعیتی بالغ بر یک‌میلیون نفر (53 درصد جمعیت استان) در آنها ساکن هستند و از غالب آنها رودخانه‌هایی عبور می‌کند ( 650 کیلومتر از رودخانه‌های استان در مجاورت شهرها و روستاها جریان دارد.)، لذا توجه بیشتر به مقوله «مدیریت سیلاب شهری» ضرورتی بدیهی، فوری و دقیق به شمار می‌آید.
شهرها یک مجموعه بی‌ارتباط با اطراف خود نیستند، بلکه بخشی از حوضه آبریزند که با بالادست و پایین‌دست خود در ارتباط تنگاتنگ بوده و تاثیرپذیری و تاثیرگذاری دارند، بنابراین در مطالعات و اجرای طرح‌های مدیریت سیلاب اعم از «سازه‌ای» و «غیرسازه‌ای»، باید «مناطق بالادست شهر»، «محدوده شهر» و «مناطق پایین‌دست شهر» کاملا در نظر گرفته شود که برای عدم تطویل این نوشته، به مواردی بسنده می‌شود.
الف) «مناطق بالادست شهر»: شهرها غالبا از حوضه بالادست خود تهدید می‌شوند.
مطالعه و اجرای مواردی مانند: آبخیزداری در حوضه‌های بالادست ، انحراف سیلاب (سیلراه اضطراری) که تمام یا قسمتی از جریان سیلاب توسط سیلابروی کمربندی از محدوده شهر خارج شود و مجهز کردن رودخانه‌های طغیانی مشرف به شهرها به سیستم اطلاع‌رسانی و هشدار سیل را می‌توان نمونه‌هایی از مدیریت سیلاب در «مناطق بالادست شهر» دانست.
ب ) «محدوده شهر»: پس از ایجاد و توسعه شهرها، به دلیل تغییرات شدیدی که در آبراهه‌ها، نفوذپذیری خاک، تراکم جمعیت و ده‌ها مولفه دیگر به وجود می‌آید، دبی اوج سیلاب چندین برابر شرایط قبل از توسعه می‌شود، لذا باید سیستم‌های کنترل و جمع‌آوری و دفع سیلاب محدوده شهر را طراحی و اجرا کرد، و نیز لازم است روش‌های متعددی با هدف اصلی «کاهش رواناب‌های شهری» را به مورد اجرا گذاشت .
ج ) «مناطق پایین دست شهر»: سیلاب یا رواناب حاصل از «مناطق بالادست شهر» و «محدوده شهر» که دارای کمیت قابل توجه و کیفیت بسیار متفاوت با آب باران است، نهایتا از شهر خارج شده و به «مناطق پایین‌دست شهر» جریان می‌یابد.
در این مناطق یا شهرهای دیگر و یا روستاهای متعدد و یا زیرساخت‌هایی مانند جاده و تاسیسات اقتصادی وجود دارند، لذا سیلاب و رواناب باید به خوبی مهار شده و با حداقل خسارت و کاهش بخشی از آلودگی، به مناطق امن در پایین‌دست که می‌تواند رودخانه، تالاب یا دریا باشد هدایت شود.
امید است شهرداران محترم شهرهای استان با حمایت شوراهای اسلامی، فرمانداران، مدیران استانداری و وزارت کشور، با همکاری دستگاه‌های ذیربط و ذیمدخل، به این مهم در تمام شهرها پرداخته و شاهد شهرهایی امن در برابر غالب سیلهای به وقوع پیوسته باشیم.
????اعتبار لایروبی چه میزان بوده است؟
????مطابق قانون شهرداری‌ها و قانون مدیریت بحران ، لایروبی رودخانه های محدوده شهرها برعهده شهرداری هاست. البته از امسال مقرر شده بخشی از اعتبارات در این خصوص به شرکت آب منطقه ای داده شود که به شهرداری ها در این زمینه یاری رسانده شود که اخیرا این شرکت با همکاری شهرداری‌ها، نقاط مورد نیاز را شناسایی کرده و در حال برنامه ریزی و رایزنی برای تامین اعتبارات لازم است.
