کاهش بارندگی در سال های اخیر و افزایش بی‌سابقه دما در فصول گرم سال به گفته کارشناسان هشدارهای طبیعت به تغییر اقلیم منطقه‌ای است که روزی به واسطه برخورداری از فراوانی آب و سرسبزی، گلستان نام گرفته بود. لیکن مصرف بی‌رویه بخش کشاورزی و نبود مدیریت مصرف در بخش خانگی در کنار شرایط طبیعت به بارش باران دست به دست هم داد تا امروزگلستان یکی از استان های دچار بحران کم آبی در کشور مطرح باشد.
به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای استان ، مدیرعامل این شرکت، نسبت به روند افت سفرهای زیرزمینی و فرونشست زمین و کاهش چشمگیر آب سدهای استان اظهار نگرانی می‌کند معتقد است تنها با اتخاذ سیاست‌های جدید مدیریت مصرف در بخش‌های کشاورزی، صنعت و خانگی می‌توان از این بحران به خوبی خارج شد .
* توضیح اجمالی درباره سرانه آب موجود و میزان بارندگی استان دهید؟
متوسط بارندگی استان در سال۴۵۰ میلیمتر است که با توجه به مساحت ۲۰ هزار کیلومترمربعی استان، مجموع این بارندگی‌ها به ۹میلیارد متر مکعب می‌رسد اما آن چیزی به عنوان آب قابل استفاده و تجدیدپذیر در استان تبدیل می‌شود، ۲.۵ میلیاردمترمکعب است که تقریبا نصف آن به آب‌های سطحی، نیمی زیرزمینی تبدیل می‌شود.
چون حجم تبخیر در گلستان زیاد است به خصوص در شمال استان که بیش از ۲.۲ متر تبخیر می‌شود آن چیزی که می‌ماند ۲.۵ میلیارد متر مکعب آب است که از این مقدار، یک بخش‌هایی از آن را هم به دلیل بحث‌های زیست محیطی و فرونشست زمین نمی‌توان استفاده کرد.
*نگرانی از افت سفره‌های زیرزمینی و فرونشست زمین و کاهش چشمگیر آب سدهای استان گلستان*
این مقدار آب تجدیدپذیر را تقسیم بر جمعیت حدود ۲میلیون نفری استان کنیم حدود یک هزار و ۲۵۰ مترمکعب در سال به هر نفر اختصاص می‌یابد. هرچند که در این بین آب کشاورزی و صنعت را هم باید در نظر بگیریم. بنابراین واضح است که این حجم آب با توجه به میزان جمعیت و سایر مصارف دیگر برای استان کافی نیست.
*درباره اقدامات مرتبط با استفاده از ظرفیت آب دریای خزر توضیح دهید؟
در چنین شرایطی نخستین راهکاری که به ذهن می‌رسد انتقال آب از منطقه‌ای دیگری است که برای استان ما میسر نشد برهمین اساس استفاده از آب جایگزین از مواردی است که می‌توان برآن تکیه کرد. از این رو از ظرفیت مجاورت استان به دریا استفاده کردیم و از آب دریای خزر برای جبران کمبود آب استان بهره جستیم.
ما به آب تجدیدپذیر در چهار بخش شرب، صنعت، کشاورزی و محیط زیست نیازمندیم که در بخش محیط زیست تالابهای گمیشان و میانکاله هم اکنون از آب دریا استفاده می‌کنند اما تاکنون در بخش صنعت و کشاورزی از آب دریا استفاده نشده است. هرچند که در سنوات قبل بحث پرورش میگو با استفاده از آب دریا مطرح شد و خروجی آن پرورش میگو در استان بود. اما از آنجایی که خاک اراضی شمال استان نامرغوب است می‌توان ۱۰ هزارهکتار از این اراضی را به پرورش میگو و ۲۰۰ هکتار را به پرورش ماهیان خاویاری اختصاص داد. ضمن اینکه مقداری از این زمین‌ها را می‌توان برای گلخانه‌های شور ورزی یا گلخانه‌هایی که در آن گیاهان از آب شور پرورش می‌یابند، در نظر گرفت.
در بخش کشاورزی با توجه به پیگیری این دستگاه در سه سال گذشته بالاخره در شهریورماه امسال، مجوز استفاده از یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب دریا برای استفاده در بخش کشاورزی از وزارت نیرو راگرفتیم. به عبارتی با این مجوز ما حجم آب استان را یک و نیم برابر کردیم که با احداث کانالی به طول ۳۰ کیلومتر ازدریا به شمال شهرستان گمیشان و استقرار ایستگاه پمپاژ شرایطی ایجاد می‌شود تا این آب به داخل استخرها سرازیر شود.
* برای تامین آب شرب چه برنامه‌هایی دارید ؟
تامین آب شرب در افق سال ۱۴۲۵ از دیگر مواردی است که به آن پرداختیم. بر اساس مطالعات انجام شده استان گلستان در این سال بیش از دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر جمعیت خواهد داشت که آب مورد نیاز آنها حدود ۱۸۰ میلیون متر مکعب خواهد بود. با توجه به اینکه هر نفر به طور متوسط در طول سال ۸۰ مترمکعب آب نیاز دارد برای تامین آب شرب مورد نیاز باید از آب‌های متعارف و نا متعارف استفاده کرد. استفاده از آب سدها و سفره‌های زیرزمینی بخش متعارف آب هستند که آنها به واسطه استفاده بی‌رویه قابل اتکا نیستند.
آن چیزی که در سال ۱۴۲۵ می‌توان بر آن اتکا کرد حدود ۷۰ میلیون متر مکعب آب است همچنین سدها هم حدود ۶۰ میلیون مترمکعب آب را می‌توانند در این افق تامین کنند؛ اما برای تامین ۵۰ میلیون مترمکعب آب مورد نیاز، از دریا با استفاده از دستگاه آب شیرین کن بهره خواهیم برد که با پیگیری‌های انجام شده در حال حاضر وزارت نیرو مجوز شیرین سازی ۳۲ میلیون مترمکعب از آب دریا با دستگاه آب شیرین کن داده که حجم آب شیرین شده برای ۲۰۰ هزار نفر کافی خواهد بود. البته باید مطالعات اجمالی بر این طرح انجام شود تا مدل مالی آن تهیه شود و امیدواریم تا پایان دی ماه تکمیل مطالعات این طرح را تحویل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور دهیم تا فراخوان جذب سرمایه گذار انجام گردد.
