به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای گلستان، چند سالی است که افزایش گرمایش زمین و نبود باران و برداشت سهم خلیج از آب رودخانه ها و دیگر عوامل حیات خلیج را تهدید می کند. انجام مطالعه و اجرای طرح نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله در انتهای اسفند 1395 از سوی سازمان برنامه و بودجه استان گلستان به شرکت آب منطقه ای گلستان ابلاغ گردید. تاکنون در این راستا شش جلسه کارگروه و هشت جلسه بحث و بررسی در خصوص نجات خلیج برگزار شده است.
داود گیلک معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه ای گلستان در این جلسه گفت: نهایی شدن نتیجه مطالعات اضطراری و تصویب شرح خدمات جامع نجات خلیج دستور این جلسه است که با حضور اعضای کارگروه بررسی و مورد تبادل نظر قرار می گیرد.
وی افزود: هر اقدامی که در خلیج انجام می شود باید اثرات زیست محیطی آن را نیز در نظر بگیریم چرا که بدون انجام مطالعات زیست محیطی باید تبعات جبران ناپذیری را تحمل نماییم.
وی با بیان اینکه خلیج گرگان، یک میراث ملی است، تصریح کرد: نوسانات آبی که در چند سال گذشته بوجود آمده، می تواند تاثیرات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زیادی را به دنبال داشته باشد.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای گلستان با تاکید بر اینکه با توجه به اهمیت این موضوع هر اقدامی را باید علمی و سنجیده عمل کنیم، افزود: باید از اقدامات شتاب زده در این راستا اجتناب کرد. هر اقدامی که بدون مطالعه دقیق صورت گیرد، می تواند اثرات جبران ناپذیر زیادی داشته باشد.
گیلک بیان کرد: اینکه مردم را حساس کنیم درست است اما نباید آنها را آشفته کنیم. ایجاد اضطراب در بین مردم هر اقدامی را با کنش و واکنشی روبه رو خواهد کرد.
محمد نوری مدیر فنی شرکت آب منطقه استان گلستان در این جلسه گفت: این نشست، ششمین جلسه کارگروه تخصصی و هشتمین جلسه طرح نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله است.
وی با اشاره به اینکه مطالعات نجات خلیج گرگان در دو بخش مطالعات اضطراری و جامع تفکیک شد، تصریح کرد: مطالعات اضطراری شامل راهکارهای کوتاه مدت خروج از وضعیت بوجود آمده برای خلیج بود. در ابتدا 7 گزینه عملی مورد بررسی قرار گرفت که در جلسات گذشته کارگروه مطرح شد.
مدیر فنی شرکت آب منطقه استان گلستان ادامه داد: در نهایت از این 7 گزینه، سه گزینه نهایی انتخاب شدند تا مورد بررسی دقیق تر قرار گیرند. مشاور طرح، مطالعات مختلف را از ابعاد گوناگون انجام داد و در جلسه امروز آن را به صورت مفصل و دقیق ارائه خواهد داد.
نوری بیان کرد: مشاور این طرح، لایروبی کانال آشوراده را به عنوان گزینه برتر هم از لحاظ فنی و هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ زیست محیطی دانسته است اما تا زمانی که از نظرات اعضای کارگروه استفاده نکنیم، اقدامی انجام نخواهیم داد.
وی با تاکید بر اینکه ارزیابی زیست محیطی در این مطالعات اهمیت زیادی داشت، گفت: در این راستا یک مشاور که از سوی سازمان محیط زیست معرفی شد را برای بررسی اثرات زیست محیطی در کمیته های تخصصی که برگزار کردیم، شرکت دادیم.
نوری خاطرنشان کرد: مطالعاتی که توسط مشاور ارائه می شود در سه محور بررسی شرایط اضطرار طرح، ارائه راهکار علمی با لحاظ اثرات زیست محیطی وشرح خدمات مطالعات جامع نجات خلیج گرگان خواهد بود.
مهندس نظرعلی مشاور طرح مطالعاتی نیز در این جلسه گفت: در 10 سال اخیر تا سال گذشته به طور متوسط 80 سانتی متر سطح آب دریای خزر کاهش یافته است. اما از سال گذشته تاکنون تراز آب دریای خزر حدود 4 سانتی متر بالاتر آمده است.
وی اظهار کرد: در سال 1355 نیز سطح آب خلیج گرگان پایین رفته بود، به طوری که دهانه خلیج بسته شده بود. سال 1377 بالاترین حالت تراز آب خلیج بوده است.
نظر علی بیان کرد: مساحت مورد مطالعه ما 400 کیلومترمربع با حداکثرعمق 4 متر است. خلیج توسط زبانه میانکاله از دریای خزر جدا شده است و در حال حاضر اتصال با دریا از طریق کانال های چپاقلی و آشوراده برقرار می باشد.کانال خزینی به علت افت تراز سطح آب دریای خزر و رسوب گذاری بسته شده است.
نظرعلی در ادامه به بررسی مسائل ریزگرد، زیست محیطی، تردد شناورها در خصوص خلیج پرداخت و گفت: وضعیت خلیج گرگان را از نظر زیست محیطی اضطراری نمی دانیم که برای آن راهکار کوتاه مدت پیش بینی کنیم.
وی ادامه داد: در این راستا لایروبی کانال آشوراده می تواند موثر باشد تا تردد شناورها صیادی و دریابانی به آسانی صورت گیرد.
دکتر عوفی مشاور زیست محیطی این طرح نیز در ادامه گفت: 18 زیستگاه در منطقه خلیج گرگان و تالاب میانکاله و گمیشان شناسایی شده است. دو سایت ثبت شده در کنوانسیون رامسر یعنی تالاب گمیشان و شبه جزیره میانکاله، خلیج گرگان و آب بندان زاغمرز در این محدوده وجود دارد.
وی افزود: در مجموع سه رودخانه اصلی گرگانرود، قره سو و نکا رود، 15 رودخانه درجه و 25 رودخانه درجه سه و چهار در این حوزه به ثبت رسیده است.
وی در ادامه بیان کرد: سناریوهای متعددی از جمله لایروبی کانال های ارتباطی دریا وخلیج واحداث جتی سنگی وهمچنین انتقال آب دریا به خلیج با سنایورهای متععدی مطرح گردید ،که در نهایت پیشنهاد ما لایروبی کانال آشوراده به شرط مطالعات EIA است. که این راهکار مزایایی از جمله بر قراری امکان ناوبری شناورهای صیادی و دریابانی، کاهش نسبی زمان ماند در دهانه خلیج گرگان، دارا بودن کمترین اثرات مخرب بر محیط زیست منطقه نسبت به سایر گزینه های پیشنهادی و طرح و تعیین محل تخلیه مصالح، نیازمند انجام اندازه گیری های میدانی پارامترهای رسوبی، موج، جریان و تراز آب می باشد.که هزینه ای حدود 32 میلیارد تومان در بر دارد.
مشاور زیست محیطی این طرح بیان کرد: با مطالعاتی که انجام دادیم، گزینه لایروبی کانال آشوراده کمترین ریسک و خطر را خواهد داشت.
امیر عبدوس مدیر کل حفاظت محیط زیست گلستان نیز در این جلسه گفت: نتایج مشاور طرح به جایی ختم شده است که برای تصمیم در خصوص امکان اجرای عملیات فیزیکی نیاز به پیشنهادات عملیاتی سایر اعضای کارگروه است.
وی تصریح کرد: نمی توان در کوتاه مدت تراز آب خلیج را بالا آورد، لذا باید به دنبال این باشیم که شرایط از وضع موجود بدتر نشود.
وی ضمن اینکه از اعضا خواست نظرات خود را به کارگروه ارائه دهند، تاکید کرد: قطعا نظرات تمامی اعضا مورد بررسی قرار می گیرد و بر اساس آن تصمیم نهایی اخذ خواهد شد.
در پایان مقرر شد یک جلسه کارشناسی با حضور اعضای کارگروه تخصصی نجات خلیج گرگان برگزار گردد وطی آن نتایج پژوهش ها و تحقیقات صورت گرفته توسط دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ارائه شود سپس بر اساس نظرات اعضای کارگروه، تصمیم نهایی در خصوص اقدام کوتاه مدت اتخاذ شود.
