بر اساس آماربرداری منابع و مصارف صورت گرفته توسط شرکت آب منطقه ای در سال های 97 و 98 تعداد 354 رشته قنات در سطح استان گلستان، آماربرداری شده است که از این تعداد 246 رشته بایر و تعداد 108 رشته دایر و فعال گزارش شده است.
به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای گلستان، عبدالاحد باشقره مدیر دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب شرکت آب منطقه ای استان اظهار کرد: در مجموع این 354 رشته قنات واقع در سطح استان 324 کیلومتر طول دارد. و متوسط طول هر قنات حدود ۹۰۰ متر است. بلندترین رشته قنات در شهرستان گنبد کاووس با طول 5600 متر قراردارد.
مهندس باشقره افزود: عمیق ترین میله چاه مادر قنات استان با عمق 45 متر در محدوده شهرستان بندرگز و کم عمق ترین میله چاه قنات نیز 4 متر عمق دارد.
وی همچنین با اشاره به آبدهی لحظه ای قنات های استان اظهار کرد: حداکثر آبدهی پر آب ترین قنات استان در فصل مرطوب 29 لیتر بر ثانیه اندازهگیری شده است و مجموع تخلیه سالیانه قنات های استان حدود 11 میلیون و 160 هزار متر مکعب محاسبه شده است و تخلیه سالیانه هر قنات به طور متوسط در سطح استان، حدود 103 هزار متر مکعب است.
وی تصریح کرد: بر اساس آماربرداری صورت گرفته حدود 5 میلیون متر مکعب از آب قنات های استان ، در فصل زراعی برای کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد و مابقی آب آنها در فصول غیر زراعی به رواناب های سطحی هدایت می شود .
وی افزود: با توجه به اینکه قنوات از سفره آب زیرزمینی سطحی و کم عمق تغذیه می شود شرایط خشکسالی روی آبدهی قنات های استان تاثیر شدیدی دارد و با افت سطح آب زیرزمینی تخلیه آبدهی قنات های استان کاهش می یابد.
باشقره، با بیان اینکه حدود هزار هکتار از اراضی استان ، سالیانه با آب قنات ها آبیاری می شود، اظهار داشت: فرهنگ سازی در استحصال آب زیرزمینی به ویژه در بخش کشاورزی، جلوگیری از حفر چاه های غیر مجاز به ویژه چاه هایی که در حریم قنوات وجود دارد، کنترل برداشت و جلوگیری از اضافه برداشت چاه های مجاز با نصب کنتور های هوشمند و تامین هزینه های احیا و نگهداری قنوات از سوی دولت از جمله راهکارهای مقابله با تهدیدات قنات در استان است.
وی بیان کرد: تغییر اقلیم، استفاده بی رویه آب زیرزمینی در بخش کشاورزی، مالکیت مشاعی قنات ها و هزینه گزاف تعمیر و احیا و نگهداری قنات و به علاوه سهولت حفر چاه به ویژه چاه های محفوره به روش دستگاهی و استحصال ساده تر آب از جمله عوامل تهدید کننده قنات ها در استان است.