معاون حفاظت و بهره بر داری شرکت آب منطقه ای گلستان:

به گزارش روابط عمومی شرکت آب منطقه ای گلستان، مهندس حسین دهقان اظهار کرد: خصوصیات زمین شناسی ومورفولوژی در استان خصوصا در مناطق شرقی،  تغییر نوع و الگوی بارش ها در 2 دهه اخیر،  تغییرات پوشش گیاهی و تغییر کاربری ها موجب شده بارش ها با خود رسوباتی از ارتفاعات حمل کرده وآن ها را در طول مسیر  رودخانه ها و در سدها برجای بگذارند.
وی تصریح کرد: اگر همه اعتباراتی که در سال به شرکت آب منطقه ای برای طرح های بزرگی چون(طرح های سدسازی ، اجرای شبکه های آبیاری و زهکشی ، مرمت و بازسازی تاسیسات آبی ، آبرسانی و .....) ابلاغ می شود و نیز تمام  اعتبارات سایر مولفه های مربوط به مهندسی رودخانه را فقط صرف لایروبی رودخانه ها کنیم و تخصیص اعتبارات عمرانی هم 100 درصد ابلاغ شود تنها می توانیم بخشی از لایروبی ها را انجام دهیم و چنین کاری با توجه به اولویت کارهای بخش آب غیر ممکن است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان بیان کرد: مساله مهم تر، نقش  واثربخشی لایروبی در بحث مدیریت سیلاب می باشد زیرا لایروبی رودخانه ها صرفا برای ساماندهی رودخانه ها انجام می گیرد و اثر آن در سیل های کوچک است ودر سیل های بزرگ و مخرب همواره بیش از ظرفیت آب گذری رودخانه ها می باشند.
وی با بیان این که مدیریت سیلاب کار فرادستگاهی است ،گفت: در حوزه مدیریت سیلاب یکی از دستگاه های موثر سازمان هواشناسی است که وظیفه پیش بینی مقدار و شدت بارش ها، احتمال وقوع سیلاب، نوع بارش ها و پراکنش مکانی  را به عهده دارد.
مهندس دهقان بیان کرد: دستگاه بعدی که در مدیریت سیلاب در سرشاخه ها نقش بسزایی دارد و می تواند کمک شایانی در مدیریت سیل خیزی و مدیریت رسوب رودخانه ها  نماید، آبخیزداری و منابع طبیعی است.
راهداری و شهرسازی در احداث سازه های تقاطعی و سازه های طولی به موازات رودخانه ها وجاده ها،  دهیاری ها و شهرداری ها در نگهداری و محافظت رودخانه در محدوده روستاها و شهرها هستند وجلوگیری از تصرفات حریم و بستر رودخانه های محدوده روستاها و شهرها و همچنین آب منطقه ای و برخی دستگاه های دیگر هر کدام در مدیریت سیلاب نقش دارند. وی افزود: البته همه این دستگاه ها، ذیل محور مدیریت بحران فعالیت می کنند و لذا اگر قرار است توفیقی حاصل بشود همه دستگاه ها  می بایست با هم در راستای یک هدف منسجم با محوریت مدیریت بحران فعالیت کنند.

معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای استان افزود: اگر در رودخانه های استان لایروبی انجام شود ولی در داخل شهرها اتفاقی نیفتد، سازه های تقاطعی متناسب طراحی نشود ودر بالادست، طرح ها به خوبی اجرا نشود آنگاه لایروبی در نقش و جایگاه خود اثر بخش نخواهد بود.
مهندس دهقان بیان کرد: شیب رودخانه گرگانرود از گنبد تا دریا حدود 5 متر در هر 10 کیلومتر و در آق قلا تا دریا 2 متر به ازای هر 10 کیلومتر است که شیب بسیار کمی است و لذا لایروبی به مفهومی که در اذهان عمومی وجود دارد از بعد فنی و اجرایی امکان پذیر نیست واثر خاصی ندارد.
وی در ادامه افزود:  مساله مطروحه دیگر، بحث تعریض رودخانه ها است که در این بحث هم باید دید آیا  تعریض رودخانه ها امری قابل اجراست؟ جاهایی که رودخانه در طول مسیر عبور خود از اراضی کشاورزی عبور می کند از منظر اجرا،  مقدور است ولی از بعد اقتصادی بحث استملاک این اراضی مطرح است. در مناطق شهری تملک اعیانی ها از ابعاد اقتصادی، اجتماعی وزمان بسیار حایز اهمیت است.
مهندس دهقان افزود:  بر اساس قانون توزیع عادلانه آب، ملاک تعیین حد حریم و بستر سیلاب با دوره بازگشت 25 ساله تعریف شده است حال آن که سیلاب سال 98 در منطقه پایین دست وشمگیر  سیلاب دارای دوره بازگشت 500 ساله و پیک این سیلاب بیش از 700 متر مکعب بر ثانیه بوده است واگر تمامی اقدامات و برنامه ها برای مدیریت چنین سیلابی انجام شود باز هم نمی توان انتظار داشت که خطر سیلاب رفع شود زیرا  اگر سیلی مثل سیلاب سال 80 در سد گلستان که دارای پیک 3 هزار متر مکعب بر ثانیه و دوره بازگشت 10 هزار ساله بود به گنبد وآق قلا برسد
 آن گاه هیچ یک از اقدامات سازه ای ولایروبی ها برای مدیریت آن اثرگذار نخواهد بود.
وی با بیان این که ما باید به دنبال انطباق پذیری با شرایط باشیم، اظهار کرد: نمی توان گفت می توانیم خودمان را در مقابل سیلاب ها،  به صورت 100 درصد با اقدامات سازه ای ولایروبی ایمن کنیم. لذا بایست ریسک خطرات سیلاب را با اقداماتی بشرح ذیل پایین بیاوریم.
اصلاح سازه های تقاطعی مانند پل و خطوط آب و برق و انرژی، عملیات آبخیز داری، احداث سدها و بازنگری سدها با اهداف مدیریت سیلاب، ایجاد سیستم های انحراف سیلاب از جمله آقدکش و بندولی و سایر سیستم های انحراف سیلاب ، ایجاد سیل بندها، بازنگری در نقشه توسعه اماکن مسکونی وسایر تاسیسات، تهیه نقشه مناطق پر خطر، بازنگری در طراحی سازه ها، تعیین نقاط امن ، اقدامات آموزشی و فرهنگی و اجتماعی ، از جمله مهم ترین اقداماتی است که می توان برای مدیریت سیلاب ها وکاهش خطرات آن در استان انجام داد.